Dr inż. architektury Anna Paprzycka

Rewaloryzacja krajobrazu w dolinie Białej Lądeckiej na odcinku od Żelazna do Radochowa.

Trzebieszowice

Założenie składa się z dwóch części. Pierwszą stanowi ogród górny — dawny ogród ozdobny, drugą park dolny krajobrazowy. Oba ogrody mają charakter wynikający z warunków topograficznych, jak i różnej historii ich powstania. Dla obu wspólną cechą jest brak czytelnego układu kompozycyjnego. W ogrodzie górnym błędem była lokalizacja garaży przy głównej bramie wjazdowej. Obecnie nie pełnią one pierwotnej funkcji, a ich architektura nie harmonizuje z tradycjami miejsca.

Ogród górny na litografii Pompejusa charakteryzował przemyślany symetryczny układ kompozycyjny. Od południa ogród zamknięty był tarasem widokowym z ozdobną balustradą, z której roztaczał się widok na rzekę. Obecnie taras widokowy, będący podstawowym elementem kompozycji jest mocno zaniedbany. W projekcie przewidziano jego rewaloryzację. Wierne odtworzenie dawnego ogrodu ozdobnego, ze względu na cenny starodrzew, jest niemożliwe. Należy jednak przywrócić historyczny układ kompozycyjny w postaci krzyżujących się, promienistych alei.

Współczesny charakter krajobrazowy ogrodu na terenie dawnego zwierzyńca, obecnie park dolny, wyklucza odtworzenie regularnego układu kompozycyjnego. Należy przywrócić charakter parku krajobrazowego XIX-wieczny z rozległymi polanami. Na terenie parku krajobrazowego — ogrodu dolnego, ma miejsce stałe zanieczyszczanie wód stawu, spowodowane brakiem gospodarki ściekowej. Należy zamknąć zrzut ścieków do wód powierzchniowych, zasilających staw. Wówczas zanieczyszczone wody stawu oraz teren na północ od niego ulegną procesowi biologicznego oczyszczania.

Radochów

Dwór znajduje się w stanie ruiny. Zniszczony jest budynek pałacowy, jak i zabudowania folwarku Rozebrana została wchodząca w skład folwarku stodoła. Przestaje być czytelny przebieg muru kamiennego otaczającego park i oddzielającego ogród ozdobny od ogrodów warzywnych i wschodniej części folwarku. Zniszczeniu ulega baszta wchodząca w skład fortyfikacji, przebudowana w XIX wieku na wieżę widokową.

Całość założenia kwalifikuje się do generalnego odtworzeniowego remontu. Na terenie parku zanikł staw ogrodowy. Stało się to za przyczyną braku dopływu wody w niewielkim cieku zasilającym staw. Jak wykazały analizy historyczne, dwór w Radachowie cieszył się znaczną popularnością pod koniec XIX wieku, jednak do obecnych czasów nie zachował się żaden z planów zagospodarowania przestrzennego ogrodu. O rozplanowaniu poszczególnych części ogrodu można domniemywać z opisów historycznych.

Źródło opracowania:
https://repozytorium.biblos.pk.edu.pl/redo/resources/34811/file/suwFiles/PaprzyckaA_RewaloryzacjaKrajobrazu.pdf