Teatr Victorii

Teatr Victorii

Budynek przy ulicy Tadeusza Kościuszki 60, stan obecny. Zdjęcie – zbiory własne.

Niepozorny z pozoru budynek przy ulicy Kościuszki 60 to dawny Teatr Victorii. Scena teatralna funkcjonowała tam w latach 1871-1922, czyli do momentu uruchomienia kinoteatru w Domu Zdrojowym. Pierwotnie dach teatru zwieńczony był ozdobną balustradą i czterema posągami opisywanymi z literaturze jako posągi muz (Wojciech Ciężkowski, Lądek Zdrój, Dolnośląskie Wydawnictwo Edukacyjne 1998, str. 108). Do dnia dzisiejszego zachowały się niestety tylko dwa posągi, los pozostałych dwóch nie jest znany.

Niby nic wielkiego, chociaż gdzieś w głowie tli się pytanie, jeśli to muzy to dlaczego tylko cztery, a nie dziewięć? Jak się jeszcze przyjrzeć z bliska zachowanym figurom to okazuje się, że nie pasują atrybuty trzymane przez postaci kobiet. Dla przypomnienia poszczególne muzy i ich atrybuty to:

Figura na dawnym Teatrze Victorii. Zdjęcie – zbiory własne.

Erato – poezja miłosna, przedstawiano ją z kitarą
Euterpe – poezja liryczna, gra na flecie, przedstawiano ją z aulosem
Kalliope – poezja epicka oraz filozofia i retoryka, przedstawiano ją z tabliczką i rylcem
Klio – historia, przedstawiano ją ze zwojem papirusu
Melpomene – tragedia i śpiew, przedstawiano ją z maską tragiczną
Polihymnia – muza pieśni, poezja chóralna, pantomima, przedstawiano ją zawsze głęboko zamyśloną, bez atrybutu
Talia – komedia, przedstawiano ją z maską komiczną
Terpsychora – taniec, przedstawiano ją z lirą i plektronem
Urania – astronomia i geometria, przedstawiano ją z cyrklem i kulą nieba (gwiezdnym globusem)

Higieja, marmurowa kopia rzymska z II wieku n.e. według oryginału greckiego z IV wieku p.n.e. Los Angeles County Museum of Art. Zdjęcie – Wikipedia.

Tymczasem jedna z zachowanych figur na dachu dawnego Teatru Victorii trzyma w ręce coś, co przypomina laskę (przedmiot ten jest, niestety, zachowany tylko częściowo) oplecioną wężem, a w drugiej zaś miskę, z której poi drugiego węża. Żadna muza nie była w taki sposób przedstawiana, żadna w literaturze nie posiada takich atrybutów Może nie jest to, jak powszechnie się uważa jedna z dziewięciu muz, ale Hygieja (lub jej rzymska odpowiedniczka – Salus), córka Asklepiosa (rzymskiego Eskulapa)? W sztuce greckiej Hygieja przedstawiana była jako najczęściej jako młoda kobieta z atrybutami – miską (lub czarą albo pucharem) oraz wężem (ze względu na swe linienie – „odradzanie się” – symbolizuje ciągłą samoodnowę życia, ozdrowienie, długowieczność, uzdrawianie) – które obecnie stanowią symbol (emblemat) farmacji. Co ciekawe Hygieja nie występuje w żadnym z greckich mitów, a pojawia się jedynie jako postać z orszaku Asklepiosa. Wzmiankowana jest w pieśniach Homera jako Hygieja – bogini zdrowia razem ze swoją siostrą Panakeją.
W mitologii Hygieja (bogini czystości i warunków sanitarnych) pojawia się w orszaku swego ojca Asklepiosa razem z pozostałymi swoimi siostrami – Panakeją (boginią powszechnego zdrowia), Iaso (bogini rekonwalescencji po chorobie) i Aceso (bogini procesu leczenia).
Niestety druga z zachowanych rzeźb utraciła atrybuty wraz z rękoma, jedyne co pozostało to leżące u jej stóp pudełko i pakunek. Ciężko przez to stwierdzić czy teoria o tym, że mamy do czynienia nie z rzeźbami muz, ale z członkiniami orszaku Asklepiosa jest na chwilę obecną niepotwierdzona na 100%. Liczymy, że uda nam się dotrzeć do archiwalnych zdjęć poszczególnych figur.

Zdjęcie archiwalne Teatru Victorii. Źródło – Polska na fotografii – polska-org.pl

[supsystic-gallery id=41 position=center]

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.