Richard Pfeiffer był na przełomie XIX i XX wieku jednym z najwybitniejszych mikrobiologów. Jego dokonania miały olbrzymie znaczenie zarówno dla bakteriologów, immunologów, jak i specjalistów chorób zakaźnych.
Pfeiffer urodził się 27 marca 1858 r. w Zdunach, niewielkim miasteczku w ówczesnej pruskiej prowincji Poznań, przy granicy ze Śląskiem. Jego ojciec, Otton Pfeiffer, niemiecki pastor miejscowej parafii ewangelickiej wraz z żoną Natalią (z domu Jüttner), wkrótce przeniósł się wraz z rodziną do Świdnicy. Tam też Richard ukończył miejscową szkołę. Następnie podjął studia medyczne w elitarnej wojskowej szkole medycznej Pepiniere w Berlinie (późniejszej Kaiser Wilhelm Akademie), a po jej ukończeniu został lekarzem wojskowym. Jego plany zmieniły się po tym, jak po raz pierwszy spotkał się z bakteriologią w Wiesbaden, gdzie pracował popołudniami w laboratorium Augusta Pfeiffera (zbieżność nazwisk przypadkowa), odkrywcy pałeczek Yersinia pseudotuberculosis u gryzoni.
W 1887 roku został przeniesiony do Instytutu Higieny pod kierownictwem Roberta Kocha z Uniwersytetu w Berlinie, tam też wraz z Carlem Fraenkelem opublikował atlas bakteriologii. W 1891 roku przeniósł się z Kochem do Instytutu Chorób Zakaźnych, gdzie został dyrektorem naukowym. W 1894 r. otrzymał tytuł profesora, a w 1899 r. został dyrektorem Instytutu Higieny na Uniwersytecie w Koenigsbergu (obecnie Kaliningrad). Od 1897 r. odbywał wraz z Robertem Kochem podróże naukowe do Włoch i Indii, w trakcie których prowadził badania nad malarią i dżumą. W 1909 r. objął katedrę Higieny na Uniwersytecie we Wrocławiu. Pracował tam do 1925 roku, kiedy to przeszedł na emeryturę. W 1939 r. przeprowadził się do uzdrowiska Lądek-Zdrój, gdzie zamieszkał w willi przy obecnej ulicy Marii Konopnickiej 5. Tam też zmarł w izolacji zawodowej i osobistej 15 września 1945 roku. Najwcześniejszym odkryciem Pfeiffera było odkrycie w 1892 r. bakterii Haemophilus influenzae, która wywołuje m.in. zakażenia dróg oddechowych. Od jego nazwiska powstała dawna nazwa tej bakterii – pałeczka Pfeiffera.
Odkrył także endotoksynę – niebezpieczną dla człowieka toksynę występującą w ściankach komórek bakterii Gram-ujemnych.

W 1893 r. Pfeiffer odkrył, że po podaniu wcześniej zaszczepionym świnkom morskim żywych szczepów przecinkowców cholery, nie dochodzi do rozwoju tej choroby, a bakterie ulegają rozkładowi. Zjawisko to uczony nazwał bakteriolizą, która nazywana jest także “fenomenem Pfeiffera” lub “fenomenem Isajewa-Pfeiffera”.
Zalecał szczepienie przeciwko cholerze i durowi brzusznemu za pomocą zabitych zawiesin bakteryjnych. Wreszcie w 1896 r. po raz pierwszy opisał, a następnie opublikował wraz z Antonem Ghonem „Micrococcus catarrhalis” i tym samym otworzył nowy rozdział w patogenezie zakażeń układu oddechowego, chociaż jego praktyczne zastosowanie musiało czekać przez kolejne 70 lat.
Na naukowych dokonaniach Richarda Pfeiffera opiera się dzisiejsza serodiagnostyka. Bakteriolog był członkiem wielu stowarzyszeń naukowych, m.in.: Królewskiego Towarzystwa Naukowego w Londynie czy Królewskiej Akademii Nauk w Sztokholmie.
W księdze zmarłych w parafii ewangelickiej znalazł się krótki wpis dotyczący śmierci Richarda Pfeiffera:

Richard Pfeiffer, Geheimer Medizinalrat Professor der Hygiene a. o. Universität Breslau, in Ruhe, Witwer, evangelischer Religion,
geb. 27.03.1858 Zduny, Prov. Posen, gest. 15.09.1945, Randgrab Feld/E. Schlaganfall.

Wynika z niego, że przyczyną śmierci był udar mózgu. Grób Richarda Pfeiffera nie dotrwał do naszych czasów. Jeśli został pochowany na obecnym cmentarzu parafialnym w sektorze E, to jego grób znajdował się po lewej stronie kaplicy, gdzieś w okolicy górnego wyjścia z cmentarza (było to kiedyś wejście na cmentarz ewangelicki). Szkoda, że tak ważna postać dla świata medycyny, co do której nie ma ewentualnych wątpliwości w kwestii współpracy z niemieckimi nazistami w okresie II wojny światowej nie została do tej pory w Lądku-Zdroju upamiętniona swoją tablicą.

Źródło zdjęć: Wikipedia